رای شماره 140331390001456213 مورخ 1403/06/24 هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست دیوان عدالت اداری

بسمه تعالی
هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست
شماره پرونده: ه- ت/ 0200291 شماره دادنامه سیلور: 140331390001456213 تاریخ: 1403/06/24
شاکی: آقای ارسلان درجی
طرف شکایت: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
موضوع شکایت و خواسته" الف- ابطال بندهای (ب)، (ج) و (د) اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها ابلاغی تحت نامه شماره 4194/ص مورخ 1399/06/30 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ب- ابطال تبصره های 3 و 4 بند (ب) اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها ابلاغی تحت نامه شماره 4194/ص مورخ 1399/06/30 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
--
شاکی دادخواستی به طرفیت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به خواسته ابطال بندهای (ب)، (ج) و (د) اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها ابلاغی تحت نامه شماره 4194/ص مورخ 1399/06/30 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و ابطال تبصره های 3 و 4 بند (ب) اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها ابلاغی تحت نامه شماره 4194/ص مورخ 1399/06/30 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامیبه دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
" شیوه نامه شماره 4194/ص- 1399/06/30 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
مدیر کل محترم بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان. ..
سلام علیکم
پیرو نامه شماره 1414/8-8/م مورخ 1398/09/02 موضوع ابلاغ دادنامه شماره 1443 مورخ 1398/07/16 صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص ابطال تبصره 3 بند 7 شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی تفکیک اراضی روستایی و با عنایت به جلسه برگزار شده با ریاست محترم دیوان و پیرو مذاکرات جلسه مورخ 1399/04/31 با معاونت محترم قضایی در امور اقتصادی، اراضی و شهرسازی دیوان عدالت اداری، به پیوست اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها جهت اجرا ابلاغ می‌گردد. مقتضی است ضمن نظارت بر حسن اجرای آن، گزارش اقدامات به عمل آمده را به معاونت عمران روستایی مرکز ارسال نمایند. - رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها
به منظور ضابطه مند نمودن نحوه رسیدگی به درخواست های خدمات فنی مالکین اراضی داخل یا خارج از محدوده روستاها جهت انجام امور اداری و فنی تهیه نقشه های موردنیاز و پیگیری تصویب آنها به لحاظ الحاق اراضی به محدوده، روستا تعیین و تغییر کاربری و یا تفکیک اراضی واقع در محدوده روستاها و در اجرای آیین‌نامه اجرایی ارایه خدمات فنی موضوع بند 5 ماده 15 قانون اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی این شیوه نامه جهت چگونگی تعامل و توافق با مالکین اراضی ابلاغ می‌گردد.
............
ب) بررسی شرایط و بازدید میدانی از زمین پیشنهادی
1) انطباق کروکی زمین با محل و مدارک مالکیت
2) موقعیت اراضی نسبت به محدوده قانونی روستا طبق طرح هادی مصوب روستا
3) امکان الحاق اراضی به محدوده قانونی روستا بر اساس ضوابط طرح هادی یا تعیین محدوده مصوب
4) امکان تامین خدمات زیربنایی مورد نیاز
5) بررسی سوابق زمین مورد نظر از لحاظ ویژگیهای جغرافیایی و زمین ساختی شامل، رانش سیل زلزله شیب و حریم گسل
6) بررسی وضعیت موجود زمین مورد نظر به لحاظ عدم واقع شدن در حرایم قانونی راه برق تاسیسات و رعایت مسایل زیست محیطی
7) رعایت قوانین و مقررات مرتبط
..............
تبصره3 - چنانچه در اثر تهیه و یا بازنگری طرحهای هادی و یا اصلاح آن اراضی متعلق به اشخاص حقیقی و یا حقوقی با کاربری مسکونی تجاری یا خدماتی وارد محدوده روستا شده و این امر موجب ایجاد ارزش افزوده گردد مالک زمین موظف است به تشخیص بنیاد، استان هزینه ارایه خدمات فنی و زیربنایی به اراضی فوق را شامل تشکیل پرونده بازدید میدانی، کارشناسان نقشه برداری تهیه طرحهای لازم الحاق به محدوده تعیین کاربری تفکیک و... پیگیری تصویب طرح در مراجع، استصوابی پیاده سازی طرح مصوب آماده سازی اولیه تا سطح سابگرید جدول گذاری معابر آسفالت و. .. از محل ارزش افزوده ایجاد شده پرداخت نماید.
تبصره 4- بنیاد استان میتواند ضمن توافق با مالک و یا وکیل قانونی، ایشان متناسب با هزینه ارایه خدمات فنی و زیربنایی درصدی از عین زمین و یا معادل ریالی آن را حسب رضایت مالک یا وکیل قانونی از ایشان دریافت نماید.
ج) نحوه تعیین درصد سهام و تصویب آن
پس از بررسی موارد بند «الف» و «ب»، درصد سهم بنیاد و متقاضی به وسیله روابط زیر تعیین و توسط مدیر بنیاد شهرستان و کارشناس مسیول زمین مشترکاً به کمیسیون معاملات بنیاد استان پیشنهاد و پس از تصویب در کمیسیون مذکور و تنفیذ مدیرکل استان قابلیت اجرا می یابد:
تبصره 1 - در مورد تغییر کاربری اراضی واقع در داخل محدوده روستا n1 معادل قیمت روز زمین با کاربری موجود خواهد بود.
تبصره 2- ضریب 2/1 به لحاظ ایجاد انگیزه و افزایش سهم مالک اعمال می‌گردد. تبصره - سهم مالک از کاربریهای تجاری و خدماتی نیز بر اساس درصد به دست آمده از روش فوق (درصد a) تعیین می‌گردد.
د) نحوه تصویب و ابلاغ توافق
پس از تهیه و تنظیم مدارک به شرح موارد مندرج در بندهای «الف» - «ب» - «ج» موضوع توسط مدیر بنیاد شهرستان و کارشناس مسیول زمین استان به بنیاد مسکن استان ارسال میگردد تا ابتدا موضوع در واحد فنی عمران روستایی استان بررسی و در صورت وجود توجیه فنی مراتب در کمیسیون معاملات استان مطرح گردد در این رابطه مراحل تصویب به شرح زیر انجام میشود
1) برای اراضی تا مساحت یک هکتار و یا اراضی کمتر از یک هکتار با ارزش کارشناسی روز تا سقف حداکثر پنج برابر نصاب معاملات متوسط که هر ساله توسط هیات محترم وزیران ابلاغ می‌گردد پیشنهاد مشترک مدیر بنیاد شهرستان و کارشناس مسیول زمین در کمیسیون معاملات استان بررسی و پس از تایید با تصویب مدیرکل استان قابل اقدام خواهد بود.
2) برای اراضی با مساحت بیش از یک هکتار و یا کمتر از یک هکتار با ارزش کارشناسی روز بیش از پنج برابر نصاب معاملات، متوسط پس از تایید کمیسیون معاملات و تصویب مدیرکل استان موضوع به دفتر مرکزی ارجاع و با تنفیذ ریاست بنیاد مسکن انقلاب اسلامی قابل اقدام خواهد بود.
تبصره- تقسیم پلاکهای با مساحت بالای یک هکتار به قطعات کوچکتر و ارایه پیشنهاد در دو یا چند قرارداد توافقی طی مدت کمتر از 2 سال ممنوع بوده و بنیاد استان مسیول انجام کنترلهای لازم میباشد.
3)اراضی دارای مساحت یکهزار هزار متر مربع و کمتر در روستاهای واقع در استانهای تهران، البرز، گیلان مازندران و گلستان و روستاهای داخل در حریم شهرهای مرکز استان و اراضی دارای مساحت سه هزار مترمربع و کمتر در سایر روستاهای کشور مشمول مقررات این شیوه نامه نبوده و رسیدگی به تقاضای مالکین اینگونه اراضی در کمیسیون معاملات استان بررسی و پس از تایید کمیسیون مذکور با تنفیذ مدیرکل بنیاد مسکن استان قابل اقدام خواهد بود.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روزتاها برخلاف تبصره بند (ب) ماده 5 قانون منع فروش و واگذاری اراضی فاقد کاربری مسکونی مصوب 1381 و ماده 4 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب 1387 و مخالف آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره های 1443- 1398/07/16 و 1525- 1400/07/18 می‌باشد.
خلاصه مدافعات طرف شکایت:
مدیر کل حقوقی بنیاد مسکن در پاسخ به شکایت اعلام داشته: اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها برگرفته از ماده 19 قانون اساسنامه بنیاد مسکن تصویب شده است. دادنامه شماره 1525- 1400/06/16 هیات عمومی دیوان در مورد ابطال شیوه نامه معاونت امور عمرانی استانداری اصفهان با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصفهان می‌باشد. به استناد بند 5 ماده 15 قانون اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی یکی از راه های درآمد بنیاد فروش مصالح تولیدی کارگاه ها و ارایه خدمات فنی می‌باشد. در راستای بند 5 از ماده 15 قانون اساسنامه آیین‌نامه اجرایی وضع شده و ماده 22 آیین‌نامه به خدمات فنی ارایه شده توسط بنیاد مسکن تصریح نموده است. بنابراین اصلاحیه شیوه نامه در راستای اختیارات حاصله از بند 5 ماده 15 قانون اساسنامه به تصویب رسیده است. در ادامه طی لایحه تکمیلی توسط بنیاد مسکن اعلام شده رسیدگی به بندهای (ج) و (د) اصلاحیه شیوه نامه به استناد نامه شماره 11439 - 1403/02/29 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی منتفی شده چرا که توسط رییس بنیاد لغو شده است. همچنین به موجب دادنامه شماره 213662- 1403/02/01 صادره از هیدت تخصصی اراضی، منابع طبیعی، شهرسازی و محیط زیست دیوان مفاد بند (ب) اصلاحیه شیوه نامه قابل ابطال تشخیص نگردیده است.
پرونده شماره ه- ت/0200291 مبنی بر درخواست ابطال بند (الف) و تبصره های 1 و 2 بند (ب) اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها ابلاغی تحت نامه شماره 4194/ص مورخ 1399/06/30 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و بخشنامه شماره د/53790 مورخ 1400/10/15 مدیر کل حقوقی و املاک بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در جلسه مورخ 1403/06/11 هیات تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست مورد رسیدگی قرارگرفت و اعضای محترم هیات به شرح ذیل اعلام نظر نمودند:
رای هیات تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست
مفاد بند (الف) شیوه نامه مورد اعتراض در خصوص ارایه مدارک و بررسی آنها با موضوع رسیدگی به درخواست های خدمات فنی مالکین اراضی واقع در روستاها بوده وتبصره 1 بند (ب) این شیوه نامه در مورد بررسی فنی درخواست توسط گروه فنی بنیاد مسکن استان و تبصره 2 بند (ب) آن نیز در خصوص رعایت ضوابط طرح هادی روستا در مورد تفکیک اراضی می‌باشد. همچنین بخشنامه مورد اعتراض نیز صرفاً متضمن شمول مفاد دادنامه شماره 1525 مورخ 1400/06/16 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و اعتبار داشتن شیوه نامه ابلاغی تحت نامه شماره 4194/ص مورخ 1399/06/30 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است. بدین ترتیب بند (الف) و تبصره های 1 و 2 بند (ب) اصلاحیه شیوه نامه تفاهم با مالکین متقاضی دریافت خدمات فنی در روستاها ابلاغی تحت نامه شماره 4194/ص مورخ 1399/06/30 رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و بخشنامه شماره د/53790 مورخ 1400/10/15 مدیر کل حقوقی و املاک بنیاد مسکن انقلاب اسلامی متضمن حکمی مغایر قوانین و مقررات مورد استناد شاکی و خارج از حدود اختیارات مرجع وضع آن نبوده و قابل ابطال نمی‌باشند. این رای به استناد بند (ب) ماده 84 قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی مصوب 1402 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است. همچنین این رای به استناد ماده 93 قانون مذکور پس از قطعیت در رسیدگی و تصمیم گیری های آتی مراجع قضایی و اداری، معتبر و ملاک عمل خواهد بود.
شهریار قلعه
رییس هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست
دیوان عدالت اداری

عنوانتوضیح
تاریخ تصویب / صدور۱۴۰۳/۰۶/۲۳
تاریخ آخرین اصلاحیه
شماره ماده/رای/نظریه/نشست
پیام
شماره پرونده/جلسهه- ت/ 0200291
گروه رای
نوع رای
نوع مرجع
شعبه
قاضی / قضات
تاریخ دادخواست
رای قطعی
0 0 رای ها
امتیازدهی به این صفحه
آیا می خواهید از آخرین دیدگاه ها اطلاع یابید؟
اطلاع از
guest
0 دیدگاه
بیشترین رأی
تازه‌ترین قدیمی‌ترین
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
اضافه کردن دیدگاه جدید به این پست؟x

به اشتراک گذاری

فیسبوک
ایکس
لینکدین
ایمیل
تلگرام
واتساپ

دسته بندی ها

قانون آیین دادرسی کیفری
قانون آیین دادرسی مدنی
قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکتهای خارجی
قانون اجرای احکام مدنی
قانون احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی
قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور
قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی
قانون اساسی
قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی
قانون افراز و فروش املاک مشاع
قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول
قانون امور حسبی
قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران
قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران
قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه
قانون پیش فروش ساختمان
قانون تامین اجتماعی
قانون تجارت
قانون تجارت الکترونیکی
قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه دیدگان ناشی از آن
قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری
قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب
قانون تعزیرات حکومتی
قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمانهای فاقد سند رسمی
قانون تملک آپارتمان‌ها
قانون ثبت اسناد و املاک
قانون جرم سیاسی
قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی
قانون حمایت از اطفال و نوجوانان
قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
قانون حمایت خانواده
قانون دیوان عدالت اداری
قانون راجع به ثبت شرکت‌ها
قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1356
قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1362
قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376
قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها
قانون شهرداری
قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1402
قانون صدور چک
قانون کار
قانون کاهش مجازات حبس تعزیری
قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری
قانون مالیات‌های مستقیم
قانون مبارزه با پولشویی
قانون مجازات اسلامی
قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم - تعزیرات)
قانون مجازات اشخاصی که برای بردن مال غیر تبانی مینمایند
قانون مجازات اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی
قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر
قانون مدنی
قانون مسئولیت مدنی
قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی
لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری
لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
اداری
اراضی و باغها
اساسی
استخدامی
انتخابات
انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
ایثارگران
بانکی
بخش تعاون و شرکت های تعاونی
بورس و اوراق بهادار
بیمه
بیمه اجباری شخص ثالث
پدیدآورندگان نرم افزار
پزشکی
پزشکی قانونی
پیش فروش ساختمان
تجارت
تجارت الکترونیک
تجهیزات دریافت از ماهواره
تعزیرات حکومتی
ثبت احوال
ثبت اسناد و املاک
جنگلها و مراتع
چک
حاکمیتی
حقوق شهروندی
خانواده
خدمت وظیفه عمومی
دادرسی کیفری و اجرای احکام
دادرسی مدنی و اجرای احکام
دادگاه‌های صلح
داوری
دفاتر اسناد رسمی
دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
دیوان عدالت اداری
راهنمایی و رانندگی
روانشناسی و مشاوره
روحانیت
شهرداری
شهرداری تهران
شوراهای حل اختلاف
صنایع دستی
صنعت خودرو
قضاوت
قوانین توسعه و پیشرفت کشور
کار
کارشناسان رسمی دادگستری
کیفری
مالیاتی
مبارزه با پولشویی
مبارزه با قاچاق کالا و ارز
مبارزه با مواد مخدر
محیط زیست
مسکن
مطبوعات
معادن
معلمان
معلولان
مناقصات
موجر و مستاجر
مولفان و مصنفان و هنرمندان
نظام صنفی کشور
نظام مهندسی
نیروهای مسلح
هوای پاک
ورزش
وکالت
قانون آیین دادرسی کیفری
قانون آیین دادرسی مدنی
قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکتهای خارجی
قانون اجرای احکام مدنی
قانون احترام به آزادیهای مشروع و حفظ حقوق شهروندی
قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور
قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی
قانون اساسی
قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی
قانون افراز و فروش املاک مشاع
قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول
قانون امور حسبی
قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران
قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران
قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه
قانون پیش فروش ساختمان
قانون تامین اجتماعی
قانون تجارت
قانون تجارت الکترونیکی
قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه دیدگان ناشی از آن
قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری
قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب
قانون تعزیرات حکومتی
قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمانهای فاقد سند رسمی
قانون تملک آپارتمان‌ها
قانون ثبت اسناد و املاک
قانون جرم سیاسی
قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی
قانون حمایت از اطفال و نوجوانان
قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
قانون حمایت خانواده
قانون دیوان عدالت اداری
قانون راجع به ثبت شرکت‌ها
قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1356
قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1362
قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376
قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها
قانون شهرداری
قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1402
قانون صدور چک
قانون کار
قانون کاهش مجازات حبس تعزیری
قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری
قانون مالیات‌های مستقیم
قانون مبارزه با پولشویی
قانون مجازات اسلامی
قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم - تعزیرات)
قانون مجازات اشخاصی که برای بردن مال غیر تبانی مینمایند
قانون مجازات اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی
قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر
قانون مدنی
قانون مسئولیت مدنی
قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی
لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری
لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
اداری
اراضی و باغها
اساسی
استخدامی
انتخابات
انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
ایثارگران
بانکی
بخش تعاون و شرکت های تعاونی
بورس و اوراق بهادار
بیمه
بیمه اجباری شخص ثالث
پدیدآورندگان نرم افزار
پزشکی
پزشکی قانونی
پیش فروش ساختمان
تجارت
تجارت الکترونیک
تجهیزات دریافت از ماهواره
تعزیرات حکومتی
ثبت احوال
ثبت اسناد و املاک
جنگلها و مراتع
چک
حاکمیتی
حقوق شهروندی
خانواده
خدمت وظیفه عمومی
دادرسی کیفری و اجرای احکام
دادرسی مدنی و اجرای احکام
دادگاه‌های صلح
داوری
دفاتر اسناد رسمی
دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
دیوان عدالت اداری
راهنمایی و رانندگی
روانشناسی و مشاوره
روحانیت
شهرداری
شهرداری تهران
شوراهای حل اختلاف
صنایع دستی
صنعت خودرو
قضاوت
قوانین توسعه و پیشرفت کشور
کار
کارشناسان رسمی دادگستری
کیفری
مالیاتی
مبارزه با پولشویی
مبارزه با قاچاق کالا و ارز
مبارزه با مواد مخدر
محیط زیست
مسکن
مطبوعات
معادن
معلمان
معلولان
مناقصات
موجر و مستاجر
مولفان و مصنفان و هنرمندان
نظام صنفی کشور
نظام مهندسی
نیروهای مسلح
هوای پاک
ورزش
وکالت