آیین‌نامه شیوه تشکیل شعب تخصصی مراجع قضایی

در اجرای ماده 566 قانون آیین دادرسی کیفری و تبصره آن و با لحاظ ماده 25 همان قانون، «آیین‌نامه شیوه تشکیل شعب تخصصی مراجع قضایی»، به شرح ذیل است.

ماده 1
در هر حوزه قضایی علاوه بر مواردی که به موجب قوانین خاص تشکیل شعب اختصاصی، الزامی است. به تناسب ضرورت و امکانات، با توجه به نوع جرایم و دعاوی، شعبه یا شعبی از دادسرا و دادگاه ها اختصاص داده می‌شود تا با رعایت صلاحیت ذاتی در موضوعات کیفری و حقوقی ذیل رسیدگی نمایند:
الف - امور کیفری از قبیل:
1. جرایم اقتصادی از قبیل قاچاق کالا و ارز، پولشویی، اخلال در نظام اقتصادی کشور، جرایم مالیاتی؛
2. جرایم صنفی از قبیل امور پزشکی، خوراکی، بهداشتی و دارویی؛
3. جرایم کارکنان دولت؛
4. جرایم رایانه ای و فضای مجازی؛
5. جرایم علیه تمامیت جسمانی از قبیل قتل عمد؛
6. جرایم مربوط به مواد مخدر و روانگردان ها؛
7. جرایم سیاسی، مطبوعاتی و رسانه؛
8. جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور؛
9. جرائم مربوط به منافی عفت و مفاسد اجتماعی؛
10. جرایم آدم ربایی و سرقت؛
11. جرایم راهنمایی و رانندگی؛
12. جرایم مربوط به نقض حقوق شهروندی.
ب - دعاوی حقوقی از قبیل:
1. دعاوی تجاری و بازرگانی؛
2. امور حسبی؛
3. دعاوی مربوط به اراضی و منابع طبیعی؛
4. دعاوی مربوط به وقف؛
5. دعاوی ثبتی و مالکیت معنوی؛
6. دعاوی بین المللی؛
7. اعتراض به تصمیمات مراجع غیردادگستری.

ماده 2
رئیس دیوانعالی کشور، رئیس کل دادگستری استان و رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح استان مکلف اند با توجه به تجربه و تخصص قضات، نسبت به تخصیص شعبه یا شعب تخصصی مورد نیاز اقدام کنند.
تبصره 1 - روسای دادگستری شهرستان ها پیشنهادهای تخصیص شعب دادسرا و دادگاه حوزه قضایی خود را به رئیس کل دادگستری استان جهت تصویب اعلام می کنند.
تبصره 2 - دادستان های مراکز استان ها با هماهنگی رئیس کل دادگستری استان نسبت به تخصیص شعب اقدام می کنند.
تبصره 3 - پرونده هایی که قبل از تعیین شعب تخصصی، به سایر شعب ارجاع شده است همچنان در همان شعب رسیدگی می‌شود.

ماده 3
مجتمع های تخصصی دادگاه یا دادسرا در صورت نیاز، با پیشنهاد رئیس کل دادگستری استان و تصویب رئیس قوه قضائیه یا مقام ماذون از طرف ایشان با رعایت مقررات این آیین‌نامه تشکیل می‌شوند.

ماده 4
تخصصی بودن شعب مانع از ارجاع سایر شکایات و دعاوی به آن شعب نخواهد بود.

ماده 5
قضات شعب تخصصی باید علاوه بر توانایی و تجربه لازم در رسیدگی به موضوع، ترجیحاً دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکترای حقوق یا معادل حوزوی آن در رشته مربوط باشند و آموزش تخصصی لازم را سپری نموده باشند.

ماده 6
معاونت منابع انسانی قوه قضاییه موظف است نسبت به تامین نیروی انسانی لازم و ارتقاء دانش تخصصی قضات و کارکنان شعب مزبور اقدام نماید.
تبصره - در حوزه های قضایی که امکان تشکیل شعبه یا شعب تخصصی وجود ندارد، معاونت منابع انسانی قوه قضاییه مکلف است زمینه آموزش قضات را در موضوعات تخصصی فراهم آورد.

ماده 7
کیفیت، مدت آموزش و سایر ویژگی های دوره های تخصصی با توجه به موضوع پرونده های شعب تخصصی توسط معاونت منابع انسانی قوه قضاییه تعیین و اعلام می‌شود. پس از اتمام هر دوره آموزشی، گواهی نامه ویژه گذراندن دوره آموزشی توسط معاونت مذکور به قضات اعطاء خواهد شد.

ماده 8
مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه موظف است، حسب درخواست رئیس دیوانعالی کشور، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح و روسای کل دادگستری ها امکان ارجاع پرونده به شعب تخصصی و تهیه آمار پرونده های مربوط و تعداد آن ها به تفکیک هر موضوع را در سامانه قوه قضاییه فراهم آورد.

ماده 9
در صورتی که در خصوص موضوع مورد رسیدگی نیاز به اظهارنظر علمی یا فنی یا معلومات مخصوص داشته باشد شعب تخصصی از کارشناس یا خبره مربوط دعوت به عمل می آورد.

ماده 10
این آیین‌نامه بنا به پیشنهاد وزیر دادگستری در 10 ماده و 4 تبصره در تاریخ 1398/02/28 به تصویب رئیس قوه قضائیه رسید.

رئیس قوه قضائیه - سیدابراهیم رئیسی