اساسنامه سازمان تامین اجتماعی

هیات وزیران درجلسه مورخ 1387/3/26 بنا به پیشنهاد وزارت رفاه و تامین اجتماعی و تایید شورای عالی رفاه و تامین اجتماعی و به استناد ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی - مصوب 1383 - و به استناد ماده (113) قانون مدیریت خدمات کشوری - مصوب 1386- اساسنامه سازمان تامین اجتماعی را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده 1 - هدف سازمان تاٌمین اجتماعی که در این اساسنامه به اختصار سازمان نامیده می‌شود، اجرا، تعمیم و گسترش انواع بیمه های اجتماعی و استقرار نظام هماهنگ متناسب با اهداف نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی همچنین تمرکز وجوه و درآمدهای موضوع قانون تامین اجتماعی با بکارگیری اصول محاسبات بیمه ای در حوزه بیمه و رعایت اصول بنگاه داری در حوزه سرمایه گذاری با بهره گیری از وجوه و ذخایر می‌باشد.
ماده 2- موضوع فعالیت سازمان در راستای تحقق اهداف بیمه ای مقرر در قوانین و مقررات مربوط از جمله قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی و قانون تامین اجتماعی همچون بازنشستگی، بیکاری، حوادث و بیماری ها، غرامت دستمزد، مستمری از کارافتادگی و بازماندگان و همچنین خدمات درمانی و اداره صندوق های بیمه اجتماعی و درمانی مربوط می‌باشد.
ماده 3- سازمان دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری می‌باشد و به صورت موسسه عمومی غیردولتی طبق مقررات این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط اداره خواهد شد.
ماده 4 - مرکز اصلی سازمان در تهران است و می‌تواند در تهران و سایر مناطق کشور شعبه و نمایندگی ایجاد و یا از طریق واگذاری برخی از امور به کارگزاری ها با رعایت تبصره (1) ماده (12) قانون یادشده اقدام نماید.
تبصره - سازمان مجاز است با رعایت قوانین و مقررات مربوط برحسب ضرورت نسبت به تاسیس شعبه یا نمایندگی در خارج از کشور اقدام نماید.
ماده 5 - ارکان سازمان عبارتند از:
الف - شورا
ب - هیات مدیره
پ- مدیرعامل
ت- هیات نظارت
ماده 6 - اعضای شورای سازمان عبارتند از:
الف - هشت (8) نفر نمایندگان دولت به شرح زیر:
1- رئیس جمهور (ریس شورا)
2- وزیر رفاه و تامین اجتماعی
3- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
4- وزیر کار و امور اجتماعی
5- وزیر صنایع و معادن
6- معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور
7- معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور
8- معاون حقوقی و امور مجلس رئیس جمهور
ب - چهار (4) نفر نماینده کارفرمایان به شرح زیر:
1- سه(3) نفر کارفرمای واحدهای تولیدی، صنعتی و بازرگانی، به انتخاب کانون عالی انجمن های صنفی کارفرمایان
2- یک(1)نفر کارفرمای واحدهای صنفی و بازرگانی به انتخاب کانون عالی انجمن های صنفی کارفرمایان
پ - سه (3) نفر نماینده بیمه شدگان به شرح زیر:
1 - دو (2) نفر نماینده بیمه شدگان واحدهای تولیدی، صنعتی و صنفی به انتخاب کانون عالی شوراهای اسلامی کار.
2- یک (1) نفر نماینده بیمه شدگان واحدهای اداری دولتی به انتخاب اتحادیه کارمندان دولت مطابق قوانین و مقررات مربوط.
ماده 7- اعضای شورا برای مدت چهار سال انتخاب و جایگزینی پیش از موعد و تجدید انتخاب آنها بلامانع است.
تبصره 1- چنانچه هر یک از اعضای شورا برکنار، فوت یا استعفا نماید یا بیش از سه جلسه متوالی با تشخیص رئیس شورا بدون عذر موجه غیبت کند جانشین او برای بقیه مدت مقرر به نحو مذکور در این ماده انتخاب خواهد شد.
تبصره 2- جلسات شورا با حضور (10) نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آن با رای موافق حداقل (8) عضو حاضر قطعیت خواهد یافت.
ماده 8- وظایف و اختیارات شورا به شرح زیر می‌باشد:
الف - تصویب خط مشی و راهبردهای کلان سازمان.
ب - تصویب برنامه و بودجه، صورت های مالی و عملکرد سالانه سازمان.
پ - تعیین اعضای هیات مدیره و هئیت نظارت.
ت - تعیین حقوق و مزایا و پاداش اعضای هیات مدیره، مدیرعامل و حق الزحمه هیات نظارت.
ث - تصویب آیین‌نامه های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و سایر آیین‌نامه های موردنیاز سازمان.
ج - بررسی و تصویب تشکیلات کلان سازمان به پیشنهاد هیات مدیره.
چ - تصویب پیشنهاد هیات مدیره سازمان در خصوص انتخاب مدیرعامل.
ح - پیشنهاد تغییر و یا اصلاح اساسنامه.
خ - بررسی و اتخاذ تصمیم در خصوص سایر مواردی که بنا به پیشنهاد هیات مدیره سازمان در شورا مطرح می‌شود.
تبصره 1- نحوه تشکیل و اداره جلسات شورا به موجب آیین‌نامه ای خواهد بود که پس از تشکیل اولین جلسه به تصویب شورا می‌رسد.
تبصره 2- مدیرعامل و اعضای هیات مدیره با دعوت شورا بدون حق رای در جلسات شورا شرکت می کنند. تبصره 3- شورا برای بررسی و اظهارنظر در خصوص مسایل سازمان می‌تواند کارگروه های تخصصی داشته باشد. ترتیب تشکیل جلسات شورا و کارگروه های تخصصی آن طبق آیین‌نامه ای خواهد بود که ظرف سه ماه پس از تشکیل اولین جلسه به تصویب شورا می‌رسد.
د - پیشنهاد تغییر یا اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی (از جمله نرخ حق بیمه و سن بازنشستگی) بر اساس شاخص های جمعیتی امید به زندگی، محاسبات بیمه ای جهت تصویب در هیات وزیران و سیر مراحل قانونی.
ماده 9 - اعضای هیات مدیره صندوق متشکل از پنج نفر خواهد بود که با رعایت بند "ب" ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی و تبصره (1) آن با پیشنهاد رئیس شورا و تصویب شورا انتخاب می‌شوند.
تبصره 1- رئیس هیات مدیره و مدیرعامل توسط رئیس شورا برای مدت چهار سال انتخاب خواهد شد.
تبصره 2- صدور احکام اعضاء و رئیس هیات مدیره و مدیرعامل به عهده رئیس شورا است.
ماده 10- هیات مدیره در اولین جلسه از بین اعضای خود یک نفر را به عنوان نایب رئیس و یک نفر منشی انتخاب می نماید.
ماده 11 - وظایف رئیس هیات مدیره به شرح زیر است:
الف- دعوت از اعضای هیات مدیره جهت تشکیل جلسات.
ب- اداره جلسات هیات مدیره.
پ- انعکاس پیشنهادات هیات مدیره به شورا و ابلاغ مصوبات شورا و هیات مدیره به مدیرعامل.
تبصره - کارکنان سازمان در صورت عضویت در هیات مدیره مسئولیت اجرایی نخواهند داشت.
ماده 12 - مدت عضویت اعضای هیات مدیره چهار سال است. تجدید انتخاب و یا جایگزینی قبل از موعد آنان (درصورت احراز نداشتن شرایط مقرر در قانون) به ترتیب مقرر در این اساسنامه خواهد بود.
تبصره 1- تا زمان انتخاب اعضای هیات مدیره جدید، هیات مدیره قبلی در سمت خود انجام وظیفه خواهند نمود.
تبصره 2- در صورت استعفاء، عزل و یا فوت هر یک از اعضای هیات مدیره، شورا موظف است به ترتیب مقرر در این اساسنامه ظرف یک ماه جانشین وی را تعیین نماید.
ماده 13- وظایف و اختیارات هیات مدیره به شرح زیر است:
الف - بررسی و تدوین خط مشی، راهبردهای کلان و برنامه های اجرایی لازم برای دستیابی به اهداف سازمان جهت ارایه به شورا.
ب - بررسی و تدوین بودجه، صورت های مالی و عملکرد سالانه سازمان جهت ارایه به شورا.
پ - بررسی و تدوین آیین‌نامه های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی و سایر آیین‌نامه ها و ضوابط موردنیاز و ارایه آنها به شورا.
ت - بررسی و تدوین ساختار و تشکیلات کلان سازمان و ارایه آن به شورا و تصویب تشکیلات تفصیلی سازمان.
ث - بررسی و تایید نحوه استفاده و بهره برداری از وجوه و ذخایر سازمان و پیشنهاد آن به شورا.
ج - پیشنهاد عزل و نصب مدیرعامل سازمان به شورا.
چ - تعیین اعضای هیات مدیره شرکت ها و موسسات تابعه بدون واسطه.
ح - اعمال اختیارات مجمع عمومی، شورا یا هیات امنای صندوق های بیمه ای اجتماعی و درمانی وابسته از جمله صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق بیمه خدمات درمانی و صندوق بیمه روستاییان و عشایر.
خ - انجام سایر امور لازم برای سازمان در چارچوب این اساسنامه و قوانین مربوط.
تبصره - هیات مدیره می‌تواند در صورت لزوم بخشی از اختیارات خود را به مدیرعامل تفویض نماید. این واگذاری رافع مسئولیت هیات مدیره نخواهد بود.
د - پیشنهاد ضوابط مربوط به قراردادهای بیمه های تکمیلی و سایر قراردادهای توافقی به شورا.
ذ - انتخاب نمایندگان سازمان جهت حضور در جلسات مجامع موسسات و شرکت هایی که تمام یا قسمتی از سهام آنان متعلق به سازمان می‌باشد.
ماده 14 - جلسات هیات مدیره با حضور حداقل چهار نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آنها با رای موافق حداقل سه نفر از اعضای حاضر معتبر خواهد بود.
تبصره - نحوه تشکیل و اداره جلسات به موجب آیین‌نامه ای خواهد بود که به تصویب هیات مدیره می‌رسد.
ماده 15 - وظایف و اختیارات مدیرعامل به شرح زیر است:
الف- اداره امور جاری سازمان در چارچوب مقررات قانونی، خط مشی ها، برنامه ها و دستورالعمل های مصوب شورا و هیات مدیره.
ب- تهیه و تنظیم برنامه و بودجه، گزارش ها و صورت های مالی و عملکرد سازمان جهت ارایه به هیات مدیره.
پ- استقرار و عملیاتی نمودن ساختار و تشکیلات مصوب.
ت- صدور احکام اعضاء هیات مدیره شرکت ها و موسسات تحت پوشش بدون واسطه پس از تصویب هیات مدیره سازمان.
ث- صدور حکم مدیرعامل شرکت ها و موسسات تحت پوشش بدون واسطه پس از تصویب هیات مدیره آن شرکت ها.
تبصره 1- مدیرعامل در مقابل اشخاص حقیقی و حقوقی در کلیه مراجع قانونی نماینده سازمان می‌باشد و می‌تواند این اختیار را شخصاً و یا به وسیله نمایندگان یا وکلایی که تعیین می کند اعمال نماید.
تبصره 2- مکاتبات رسمی، قراردادها و اسناد تعهد آور سازمان با امضا مدیرعامل و مهر سازمان معتبر خواهد بود.
تبصره 3- مدیرعامل می‌تواند با مسئولیت خود، قسمتی از وظایف و اختیاراتش را به مدیران اجرایی سازمان تفویض نماید.
ماده 16 - اعضای هیات نظارت مرکب از سه نفر با رعایت شرایط مندرج در بند "د" ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی توسط شورا انتخاب می‌شوند و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
تبصره 1- هیات نظارت حق هیچگونه دخالتی در امور اجرایی سازمان را نخواهد داشت و در اجرای وظایف خود جهت دریافت اطلاعات موردنیاز و رسیدگی به دفاتر و مدارک باید از طریق مدیر عامل اقدام نماید.
تبصره 2- مدیرعامل موظف است هرگونه مدارک یا توضیحاتی که مورد درخواست کتبی هیات نظارت باشد در مهلت های قانونی یا تعیین شده در اختیار آنان قرار دهد.
تبصره 3- اداره امور داخلی هیات نظارت و طرز تشکیل جلسات آن و نحوه انجام رسیدگی طبق آیین‌نامه ای خواهد بود که توسط هیات یادشده تدوین و تصویب خواهد شد.
تبصره 4- انتخاب رئیس هیات نظارت از بین اعضای هیات نظارت، به عهده رئیس شورای سازمان می‌باشد.
تبصره 5- صدور احکام اعضاء و رئیس هیات نظارت پس از طی مراحل مقرر در این اساسنامه به عهده رئیس شورا می‌باشد.
تبصره 6- وظایف بازرس قانونی به عهده سازمان حسابرسی می­باشد که گزارش خود را به هیئت­نظارت جهت بررسی و اظهارنظر ارایه خواهند نمود.
ماده 17 - وظایف و اختیارات هیات نظارت به شرح زیر است:
الف- نظارت بر حسن اجرای مفاد اساسنامه و تطبیق عملیات سازمان با مقررات قانونی.
ب - اظهارنظر در خصوص ترازنامه و عملکرد تنظیمی قبل از طرح در شورا.
پ- اظهارنظر در خصوص گزارش بازرس قانونی.
ت- انجام سایر وظایفی که به موجب این اساسنامه یا قوانین و مقررات در صلاحیت هیات نظارت می­باشد.
تبصره - چنانچه هیات نظارت در اداره امور سازمان عملی خلاف قوانین و مقررات یا مغایر مفاد این اساسنامه مشاهده نماید مراتب را به اطلاع شورا خواهد رساند.
ماده 18 - سال مالی سازمان از اول فروردین ماه هر سال آغاز و در پایان اسفندماه همان سال خاتمه می یابد.
ماده 19 - دارایی ها و درآمدهای سازمان عبارتند از:
الف - وجوه و دارایی های موجود و منافع حاصل از سرمایه گذاری های سازمان.
ب- حق بیمه های دریافتی و دریافتنی شامل سهم بیمه شدگان، سهم کارفرمایان و دولت.
پ- وجوه حاصل از خسارات، جرایم و جزاهای نقدی موضوع قوانین و مقررات مربوط یا احکام قطعی دادگاه ها
ت- هدایا و کمک های اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از داخل یا خارج کشور.
ث- بدهی ها، کمک ها و تعهدات قانونی دولت به سازمان.
ج- سایر منابعی که براساس ماده (7) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی و یا قوانین و مقررات مربوط قابل جذب توسط سازمان باشد.
ماده 20 - هیات مدیره مکلف است تا پایان آذرماه هر سال بودجه پیشنهادی سازمان را برای سال بعد تنظیم و به شورا ارایه نماید و شورا موظف است حداکثر تا پایان بهمن ماه همان سال، بودجه سال بعد را تصویب و به هیات مدیره ابلاغ نماید.
ماده 21 - ترازنامه سالانه و گزارش مالی سازمان باید حداکثر تا پایان تیرماه جهت ارایه به مراجع قانونی ذی‏ربط تهیه و تسلیم گردد. همچنین گزارش مالی سالانه سازمان مشتمل بر صورتهای مالی تلفیقی حسابرسی شده به همراه گزارش هیات مدیره در مورد فعالیت و وضعیت عمومی سازمان در سال مورد گزارش باید حداکثر تا پایان آبان ماه سال بعد به هیات نظارت و شورا ارسال گردد.
تبصره 1- صورت های مالی تلفیقی سالیانه سازمان باید با رعایت استانداردهای حسابداری که توسط مرجع ذی صلاح قانونی تدوین شده یا می‌شود تهیه و ارایه گردد.
تبصره 2- تصویب صورت های مالی سازمان توسط شورا به منزله مفاصا حساب مدیرعامل و اعضای هیات مدیره برای عملکرد سال مورد نظر می‌باشد.
تبصره 3- هیات نظارت مکلف است نسخه ای از نظرات خود در مورد ترازنامه سالانه و گزارش های مالی و صورت دارایی ها و بدهی ها را حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ دریافت آن به هیات مدیره تسلیم نماید.
تبصره 4- هیات مدیره موظف است ظرف پانزده روز از تاریخ وصول نظرات هیات نظارت آن را بررسی و توجیهات خود را به شورا تقدیم دارد.
ماده 22 - شورای سازمان موظف است حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ وصول گزارش عملکرد سالانه و صورت های مالی و تلفیقی، تصمیم مقتضی اتخاذ نماید.
ماده 23 - هیات مدیره مکلف است در مقاطع زمانی مناسب (حداقل هر سه سال یک بار) گزارش محاسبات فنی (بیمه ای) سازمان را که توسط کارشناسان واجد صلاحیت حرفه ای تهیه گردیده است به همراه گزارش مالی تلفیقی به شورا ارایه نماید.
ماده 24- آیین‌نامه های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی به همراه آیین‌نامه های نحوه تشکیل و اداره جلسات شورا، هیات مدیره و هیات نظارت و سایر آیین‌نامه های موردنیاز سازمان باید ظرف شش ماه پس از ابلاغ این اساسنامه تدوین و به تصویب مراجع ذی ربط برسد.
تبصره - مادامی که آیین‌نامه های مذکور به تصویب نرسیده­ اند آیین‌نامه های موجود به قوت خود باقی می­باشند.
ماده 25 - اعضای شورا، هیات نظارت، هیات مدیره و مدیرعامل نمی توانند در معاملاتی که با سازمان یا به حساب سازمان انجام می‏پذیرد به طور مستقیم یا غیرمستقیم سهیم یا شریک باشند.
تبصره 1- اعضای شورا، هیات نظارت، هیات مدیره و مدیرعامل در صورت فعالیت در رشته های پزشکی با مجوز شورا در خصوص عقد قرارداد درمانی خارج از وقت اداری جهت ارایه خدمات به بیمه شدگان تحت پوشش سازمان مشمول حکم این ماده نمی‌باشند.
تبصره 2 - پرداخت حق بیمه توسط افراد حقیقی و حقوقی به سازمان معامله محسوب نمی شود.
پرویز داودی
معاون اول رئیس جمهور