هیات وزیران در جلسه 1403/11/10 به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور (با همکاری دستگاه های ذی ربط) و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و جزء (2) بند (ت) ماده (33)، بندهای (الف) و (ت) ماده (48)، بندهای (ت) و (ث) ماده (99) و جزء (25) ماده (119) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403، دستورالعمل تدوین، تصویب، اجرا و نظارت بر طرح های پیشران موضوع جزءها و بندهای مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده 1- در این دستورالعمل، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
1- قانون: قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403.
2- سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.
3- بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
4- دستگاه اجرایی: دستگاه های موضوع بند (پ) ماده (1) قانون.
5- موسسات اعتباری: موسسات اعتباری (موضوع بند (ح) ماده (1) قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1402).
6- طرح پیشران: طرح روزآمد با مقیاس ملی، مبتنی بر مزیت ها، آمایش و اولویت های اقتصاد ملی، تکمیل و ارتقای زنجیره های ارزش تولید کالا و خدمات، تکمیل و توسعه زیرساخت ها، حل ناترازی های کشور و بهبود توان تولید رقابت پذیر داخلی (دارای تاثیر مستقیم بر تولید ناخالص داخلی و اشتغال) موضوع جزء (2) بند (ت) ماده (33)، بندهای (الف) و (ت) ماده (48)، بندهای (ت) و (ث) ماده (99)، بند (خ) ماده (107) و جزء (25) ماده (119) قانون.
7- طرح (پروژه): مجموعه عملیاتی که بر اساس مطالعات توجیهی در یک زمان مشخص با صرف اعتبار معین برای تحقق بخشی یا کل اهداف یک طرح پیشران انجام می‌شود و معمولاً بخشی از عملیات یک طرح پیشران را تشکیل می دهد.
8- طرح (پروژه) دانش بنیان: طرح (پروژه) دانش بنیان موضوع بند (24) ماده (1) دستورالعمل اجرایی موضوع تبصره (2) قانون بودجه سال 1403 کل کشور.
تبصره 1- عناوین طرح (پروژه) های پیشران، دستگاه اجرایی اصلی و دستگاه های اجرایی همکار طرح (پروژه) های مزبور به شرح جدول پیوست شماره (1) این دستورالعمل می‌باشد.
تبصره 2- طرح (پروژه)های ذیل طرح های موضوع تبصره (1) این بند، بر اساس ساز و کار ماده (3) این دستورالعمل به تصویب شورای اقتصاد خواهد رسید.
تبصره 3- سایر دستگاه های اجرایی همکار حسب مورد با نظر دستگاه اجرایی اصلی تعیین خواهد شد.
تبصره 4- دستگاه های اجرایی اصلی مسئول طرح (پروژه)های موضوع پیوست شماره (1) این دستورالعمل، مکلفند ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل و بر اساس ساز و کار ماده (3) این دستورالعمل، طرح (پروژه)های ذیل طرح پیشران تحت مسئولیت خود را به سازمان ارسال نمایند.
ماده 2- معیارهای اولویت بندی طرح (پروژه)های ذیل طرح پیشران پیشنهادی به شرح زیر است:
1- تولیدات (کالاها و خدمات) ناشی از اجرای طرح (پروژه) منتج به افزایش خالص ارزآوری شود.
2- اجرای طرح (پروژه) به حل ناترازی های کشور با اولویت ناترازی انرژی و آب کمک نماید.
3- اجرای طرح (پروژه)، تکمیل کننده زنجیره ارزش تولیدات (کالاها و خدمات) رقابت پذیر داخلی باشد و منتج به نقش آفرینی در زنجیره های ارزش منطقه ای و بین المللی گردد.
4- طرح (پروژه) دارای شریک یا سرمایه گذار خارجی (دارای مجوز هیات سرمایه گذاری خارجی) باشد.
5- اجرای طرح (پروژه) منتج به کاهش عدم توازن های منطقهای در کشور شود.
6- طرح (پروژه) در راستای تحقق اهداف کمّی مندرج در قانون باشد.
7- طرح (پروژه) با روش اجرای مشارکت عمومی- خصوصی باشد.
8- طرح (پروژه) دانش بنیان باشد.
9- طرح (پروژه) منجر به انتقال فناوری های نوظهور به داخل کشور شود.
تبصره- تشخیص اولویت دار بودن طرح (پروژه)های ذیل طرح پیشران پیشنهادی، بر اساس معیارهای فوق، توسط کارگروه موضوع بند (2) ماده (3) این دستورالعمل انجام می‌شود.
ماده 3- ساز و کار ارائه پیشنهاد و تصویب طرح (پروژه)های ذیل طرح پیشران به شرح نمودار پیوست شماره (2) این دستورالعمل، به شرح زیر است:
1- ارسال پیشنهاد مکتوب دستگاه اجرایی به سازمان، مشتمل بر شناسنامه طرح (پروژه)های ذیل طرح پیشران (مطابق پیوست شماره (3) این دستورالعمل) و به انضمام مدارک و مستندات زیر:
الف - نامه درخواست بالاترین مقام دستگاه اجرایی.
ب - گزارش مطالعات توجیهی فنی، مالی و اقتصادی تهیه شده توسط مشاوران دارای گواهینامه صلاحیت مرتبط با پایه (1) یا (2) (موضوع آیین‌نامه خرید خدمات مشاوره موضوع تصویب نامه شماره 193542/ت42986ک مورخ 1388/10/01 و اصلاح بعدی آن موضوع تصویب نامه شماره 14888/ت60802ه- مورخ 1402/02/04).
پ - مجوز زیست محیطی اخذشده (در چهارچوب قوانین مربوط) از سازمان حفاظت محیط زیست.
ت - مجوز پدافند غیرعامل اخذشده (در چهارچوب قوانین مربوط) از سازمان پدافند غیرعامل کشور.
تبصره 1- گزارش مطالعات تهیه شده حداقل باید شامل مطالعات توجیه اولیه گام (فاز) صفر طرح (پروژه) باشد. آغاز عملیات اجرایی طرح (پروژه)های موضوع این دستورالعمل منوط به انجام مطالعات گام (فاز)های یک و دو است.
تبصره 2- سازمان مجاز است حسب نیاز و مبتنی بر پیشنهاد دستگاه اجرایی اصلی مسئول طرح (پروژه)، اعتبارات لازم برای انجام مطالعات توجیه اولیه طرح (پروژه)های مرتبط با طرح های مندرج در پیوست شماره (1) این دستورالعمل را در لوایح بودجه سنواتی کل کشور پیش بینی نماید.
تبصره 3- طرح (پروژه)های طرح پیشران که فاقد مجوز زیست محیطی و مجوز پدافند غیرعامل می‌باشند، تا زمان اخذ مصوبه شورای اقتصاد فرصت دارند مجوزهای مزبور را دریافت نمایند.
تبصره 4- در خصوص طرح (پروژه)های طرح پیشران که قبلاً مجوز موضوع ماده (23) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) آنها دریافت شده است، ارائه مجوز زیست محیطی و مجوز پدافند غیرعامل جدید الزامی نیست.
2- بررسی طرح (پروژه)های طرح پیشران در کارگروهی با مسئولیت سازمان و متشکل از نمایندگان دستگاه اجرایی اصلی مسئول، وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، اتاق تعاون ایران و سایر دستگاه (های) اجرایی مرتبط حسب مورد با تشخیص سازمان (ظرف دو هفته از زمان دریافت پیشنهاد طرح (پروژه)های طرح پیشران).
تبصره 1- در صورت تایید طرح (پروژه) پیشنهادی در کارگروه موضوع این بند، الگوی تامین مالی پیشنهادشده در گزارش های توجیهی طرح (پروژه)، توسط سازمان به وزارت امور اقتصادی و دارایی جهت دریافت نظر شورای ملی تامین مالی ارسال می‌شود. دبیرخانه شورای مزبور مکلف است ظرف یک ماه مصوبه آن شورا در این خصوص را به سازمان اعلام نماید.
تبصره 2- در صورت تامین مالی طرح (پروژه)های طرح پیشران از محل منابع عمومی، رعایت ماده (23) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) مصوب 1393 الزامی است.
3- بررسی و تصویب اولیه طرح (پروژه)های طرح پیشران در کمیسیون تخصصی شورای اقتصاد.
4- بررسی و تصویب نهایی طرح (پروژه)های طرح پیشران در شورای اقتصاد.
تبصره 1- سرمایه گذاران طرح (پروژه)های طرح پیشران بخش غیردولتی مجازند طرح (پروژه) های پیشنهادی خود را به دستگاه های اجرایی ذی ربط ارسال کنند. دستگاه های اجرایی مکلفند این پیشنهادها را ظرف یک ماه بررسی و در صورت تایید به سازمان ارسال نمایند.
تبصره 2- اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، اتاق تعاون ایران و اتاق اصناف ایران مجازند طرح (پروژه) های مورد تایید خود ذیل طرح پیشران را به سازمان معرفی نمایند.
ماده 4- حمایت های پیش بینی شده در این دستورالعمل از طرح (پروژه)های طرح پیشران به شرح زیر خواهد بود:
1- میزان تسهیلات قابل تخصیص از سوی شبکه بانکی، به طرح (پروژه)های طرح پیشران مصوب شورای اقتصاد به صورت سالانه توسط هیات عالی بانک مرکزی مشخص خواهد شد.
2- تامین مالی از محل منابع صندوق توسعه ملی در چهارچوب اساسنامه صندوق مزبور و مصوبات هیات امنای آن مجاز است.
3- سازمان مکلف است برای طرح (پروژه)های طرح پیشران مصوب و دارای مجوز موضوع ماده (23) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) که از محل منابع عمومی تامین اعتبار می‌شوند، نسبت به پیش بینی کامل اعتبارات در ردیف مربوط در لوایح بودجه سنواتی اقدام نماید.
4- سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است در چهارچوب قوانین و مقررات و به منظور تضمین ایفای تعهدات دولت در قراردادهای مشارکت عمومی- خصوصی طرح (پروژه)های طرح پیشران مصوب شورای اقتصاد و امکان توثیق آن در نهادهای مالی توسط بخش غیردولتی از جمله روش تامین مالی واگذاری مطالبات قراردادی (فاکتورینگ) موضوع آیین‌نامه اجرایی ماده (8) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی موضوع نحوه واگذاری مطالبات قراردادی، تضامین لازم را صادر نماید.
تبصره - امکان توثیق و صدور ضمانت نامه و تضمین ایفای تعهدات برای بخش غیردولتی، در چهارچوب مصوبات شورای تامین مالی موضوع ماده (2) قانون تامین مالی تولید و زیرساخت ها مصوب 1402 صورت گیرد.
5- صندوق توسعه ملی مجاز است با تصویب طرح (پروژه)های طرح پیشران در شورای اقتصاد و تصویب هیات عامل صندوق به عنوان متعهد پذیره نویس انتشار اوراق مالی ارزی ایفای نقش نماید.
6- کارگروه موضوع ماده (2) آیین‌نامه اجرایی تبصره (6) بند (ح) ماده (2) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مجاز است مهلت بازگشت ارز طرح (پروژه)های طرح پیشران موضوع این دستورالعمل را تا یک سال تمدید نماید.
7- استفاده از کلیه اختیارات سازمان، وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی و دستگاه های اجرایی ذی ربط مذکور در قوانین و مقررات، با تایید بالاترین مقام دستگاه های مذکور، برای تسهیل اجرا و حمایت از طرح (پروژه)های طرح پیشران مصوب شورای اقتصاد مجاز است.
تبصره - طرح (پروژه)های متقاضی استفاده از مزیت های پیش بینی شده در این ماده مشمول این آیین‌نامه بوده و طرح (پروژه)های غیرمتقاضی مشمول قوانین و مقررات مربوط می‌باشند.
ماده 5- ساز و کار راهبری و نظارت بر اجرای طرح (پروژه)های طرح پیشران به شرح زیر تعیین می‌گردد:
1- پس از تصویب طرح (پروژه)های طرح پیشران در شورای اقتصاد، پیگیری و مسئولیت دریافت تمامی مجوزهای مربوطه برای آغاز عملیات اجرایی، حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ مصوبه شورای اقتصاد، بر عهده بالاترین مقام دستگاه اجرایی اصلی مسئول یا متولی تعیین شده توسط شورای اقتصاد خواهد بود.
تبصره - کلیه دستگاه های اجرایی مربوط حسب درخواست بالاترین مقام دستگاه اجرایی اصلی مسئول مکلف به همکاری هستند.
2- بالاترین مقام دستگاه اجرایی موظف است برای هریک از طرح (پروژه)های طرح پیشران پیشنهادی مصوب شورای اقتصاد، یک راهبر از میان معاونین خود تعیین نماید. مسئولیت حُسن اجرای طرح (پروژه)های مزبور برعهده بالاترین مقام دستگاه اجرایی است.
3- نظارت بر حُسن اجرای طرح (پروژه)های طرح پیشران مصوب شورای اقتصاد به صورت سامانه ای (سیستمی) و بر اساس سامانه های موجود و برخط بر عهده سازمان و به صورت میدانی بر عهده دستگاه اجرایی اصلی است.
4- سازمان موظف است گزارش عملکرد طرح (پروژه)های طرح پیشران موضوع این دستورالعمل را هر سه ماه یکبار به رئیس جمهور و شورای اقتصاد ارائه نماید.
5- بانک مرکزی مسئول ابلاغ مصوبات شورای اقتصاد در زمینه اعطای تسهیلات توسط موسسات اعتباری بوده و مجاز است از کلیه ابزارهای نظارتی خود با هدف عدم انحراف مصرف تسهیلات و تقویت بخش حقیقی اقتصاد بهره برداری نماید.
محمدرضا عارف
معاون اول رئیس جمهور
پیوست 1 جهت مشاهده کامل تصاویر به صفحه متن و تصویر مراجعه شود.
پیوست 2 جهت مشاهده کامل تصاویر به صفحه متن و تصویر مراجعه شود.
پیوست 3 جهت مشاهده کامل تصاویر به صفحه متن و تصویر مراجعه شود.